Prenowicjat

Temu, kto obiera życie salezjaskie stworzy się środowisko i warunki odpowiednie do poznania własnego powołania i osiągnięcia dojrzałości ludzkiej i chrześcijańskiej. Dzięki temu może on, z pomocą kierownika duchowego, dokonał wyboru w sposób bardziej świadomy i wolny od nacisków zewnętrznych i wewnętrznych. Bezpośrednio przed nowicjatem wymagane jest specjalne przygotowanie w celu pogłębienia wyboru powołania i sprawdzenia zdatności niezbędnej do rozpoczęcia nowicjatu. Takie przygotowanie dokonuje się poprzez praktykę salezjaskiego życia wspólnotowego i apostolskiego.

Młodzieży męskiej, która kończy szkołę średnią i starsza, zostaje zaproponowana droga poważnego rozeznania powołaniowego poprzez towarzyszenie duchowe, przemyślane programy powołaniowe i działania celowe (życie wspólnotowe z salezjanami, weekendy powołaniowe, spotkania formacyjne, doświadczenia misyjne, apostolat, indywidualne prowadzenie itp…). Tym, którzy “ podjęli już decyzję fundamentalną, aby zostać salezjaninem” (por. CG21 267), zostaje zaproponowany specjalny czas zwany “prenowicjatem”. Powyższy okres oferuje przygotowanie w celu pogłębienia wyboru powołaniowego i sprawdzenia zdatności niezbędnej do rozpoczęcia nowicjatu. Takie przygotowanie dokonuje się poprzez praktykę salezjańskiego życia wspólnotowego i apostolskiego.
Zwyczajnie prośbę o przyjęcie do Prenowicjatu przedkłada się do 1 lutego. W ten sposób zostanie spełniony wymóg czasowy (1 marca – 31 sierpnia), realizując zalecenie, aby nie był on krótszy niż sześć miesięcy (Reg. 88). Można jednak, bez problemów,  zgłosić się w późniejszym czasie. Pozostałe brakujące dokumenty wymagane przez prawo kanoniczne do rozpoczęcia formacji zakonnej kandydaci powinni dostarczyć na pierwsze Ogólnopolskie Formacyjne Spotkanie Prenowicjuszy do Częstochowy.
Doświadczenie formacyjne w Prenowicjacie realizuje się według modelu, który bierze pod uwagę cztery wymiary formacyjne: ludzki, duchowy, intelektualny i charyzmatyczny przeżywane w codzienności i poprzez systematyczne spotkania. Indywidualny proces formacji prenowicjackiej ma za zadanie, już od samego początku, uświadomić kandydatowi konieczność wstąpienia na drogę formacji ciągłej, gdzie głównym odpowiedzialnym za jej przebieg i realizację jest on sam. Rolą odpowiedzialnego za prenowicjat jest towarzyszenie kandydatowi na tej drodze oraz ukazywanie kierunków, uczenie metod i podawanie środków pożytecznych w jej realizacji.
Prenowicjat obejmuje dwa okresy. Pierwszym z nich jest tzw. prenowicjat zjazdowy obejmujący kilka spotkań weekendowych, realizowany pomiędzy lutym a czerwcem. Drugim etapem prenowicjatu jest wakacyjny pobyt prenowicjuszy w domu salezjańskim w Oświęcimiu, gdzie pod opieką magistra i asystentów przygotowują się do rozpoczęcia nowicjatu.

Nowicjat – Kopiec

W nowicjacie kandydat ma możność rozpocząć praktykowanie salezjańskiego życia zakonnego. Wspólnota przeto powinna być wzorem życia opartego na wierze i zasilanego modlitwą, gdzie ewangeliczna prostota, radość, przyjaźń i wzajemne poszanowanie tworzą klimat zaufania i uległości. Z pomocą mistrza nowicjusz pogłębia motywy swego wyboru, upewnia się co do swej zdatności do powołania salezjańskiego i zmierza do całkowitego oddania się Bogu na służbę młodzieży, w duchu Księdza Bosko.

Konstytucje salezjańskie, art. 110.

Nowicjat jest początkiem salezjańskiej praktyki życia zakonnego jako naśladowania Chrystusa. Jest to czas, kiedy nowicjusze dokładniej rozpoznają Boże powołanie właściwe Zgromadzeniu Salezjańskiemu. Doświadczają sposobu salezjańskiego życia oraz formują swój umysł i serce. W tym okresie, z pomocą mistrza nowicjatu i wspólnoty:
1. uczą się przeżywać salezjańskie życie konsekrowane i apostolskie, pogłębiają motywację swojego wyboru, zdobywają mentalność wiary i identyfikują się z wartościami salezjańskimi;
2. weryfikują swoją zdatność do życia salezjańskiego w taki sposób, aby dać samemu sobie i wspólnocie możliwość osiągnięcia pewności moralnej pozytywnie potwierdzonej;
3. ukierunkowuje nieustannie swoje życie na dar z samego siebie Bogu w służbie młodzieży, według ducha Księdza Bosko, i stara się o tę łaskę jedności, która łączy kontemplację z działaniem apostolskim;
4. przygotowuje się do całkowitego ofiarowanie się Bogu w sposób świadomy i wolny w pierwszej profesji, wchodząc na drogę formacji, która trwa całe życie.
Rok nowicjatu jest zatem czasem intensywnego rozpoznania powołania, realizowanego w klimacie wiary, szczerej otwartości i systematycznego towarzyszenia.
Nowicjat rozpoczyna się każdego roku 5 września i trwa bez przerwy 12 miesięcy. Przed zakończeniem tego czasu formacji nowicjusz pisze prośbę o dopuszczenie do pierwszej profesji zakonnej. Po dopuszczeniu do złożenia profesji zakonnej nowicjusz składa I śluby w dniu 8 września.
W dniu złożenia I profesji zakonnej, jako znak złożenia ślubów, salezjanie klerycy otrzymują sutanny, a salezjanie koadiutorzy krzyż.
Strona nowicjatu: http://nowicjatkopiec.pl/

Filozofia – Ląd nad Wartą

Po złożeniu pierwszej profesji następuje faza pogłębienia dojrzałości zakonnej, która jest kontynuacją formacji nowicjackiej i przygotowuje do asystencji. Pogłębienie życia wiary i ducha Księdza Bosko oraz odpowiednie przygotowanie filozoficzne, pedagogiczne i katechetyczne w dialogu z kulturą doprowadzają młodego współbrata do stopniowej integracji wiary, kultury i życia.

Konstytucje salezjańskie, art. 114.

Pierwsza profesja otwiera okres życia konsekrowanego, w którym współbrat, wspomagany przez wspólnotę i kierownika duchowego, dopełnia procesu dojrzewania w perspektywie profesji wieczystej i rozwija jako salezjanin koadiutor (brat zakonny) lub kandydat do kapłaństwa różne aspekty swego powołania.
Jako pierwszy element okresu profesji czasowej, postnowicjat jest to “faza pogłębienia dojrzałości zakonnej, która jest kontynuacją formacji nowicjackiej”, unikając gwałtownej zmiany stylu życia i upadku ukierunkowania na wzrost w powołaniu “i przygotowuje do asystencji.  Jest to moment delikatny i bardzo ważny. Współbrat, przeżywając z radością i wiernością zaangażowania wynikające z pierwszej profesji, umacnia się w tożsamości salezjańskiej poprzez interioryzację i pogłębienie różnych jej aspektów.
W tym okresie współbrat jest wezwany do dojrzewania:
– w tożsamości osobistej, integrując wzrost ludzki z naśladowaniem Chrystusa;
– w wierze, poprzez jej stopniowe zrozumienie, szczególnie poprzez refleksję i naukę;
– w powołaniu salezjańskim, poprzez odpowiednie przygotowanie pedagogiczne i katechetyczne, teoretyczne i praktyczne, skoncentrowane na ks. Bosko wychowawcy i Systemi Prewencyjnym;
– w kompetencji intelektualno-kulturalno-zawodowej, otrzymując wstęp fundamentalny w zakresie znajomości człowieka, świata i Boga, poprzez nauki filozoficzne i nauki pedagogiczne;
– w stopniowym uczestnictwie w posłannictwie salezjańskim, uczestnicząc w niektórych znaczących doświadczeniach apostolskich i wchodząc w kontakt z rzeczywistością młodzieży i społeczeństwa.
Formacja na etapie postnowicjatu odbywa się w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Lądzie nad Wartą i trwa 2 lata.

Asystencja

W ciągu całej formacji początkowej należy kłaśd nacisk zarówno na studia jak i na działalność duszpasterską właściwą naszemu posłannictwu. Asystencja jest etapem życiowej i intensywnej konfrontacji z działalnością salezjańską w praktyce wychowawczo-duszpasterskiej. W tym czasie młody współbrat wdraża się w stosowaniu Systemu prewencyjnego, a szczególnie w asystencji salezjańskiej. Wspomagany przez dyrektora i wspólnotę, dokonuje osobistej syntezy swej działalności i wartości powołania.

Konstytucje salezjańskie, art. 115.

Asystencja jest etapem życiowej i intensywnej konfrontacji z działalnością salezjańską w praktyce wychowawczo-duszpasterskiej. W tym czasie młody współbrat wdraża się w stosowaniu Systemu prewencyjnego, a szczególnie w asystencji salezjańskiej, czyli obecności wśród dzieci i młodzieży. Wspomagany przez przełożonego i wspólnotę, dokonuje osobistej syntezy swej działalności i wartości powołania. Z punktu widzenia salezjańskiego jest to ten okres najbardziej charakterystyczny formacji początkowej gdzie jako model służy doświadczenie jakie ks. Bosko przeżył z młodzieżą w pierwszym Oratorium.
Cele asystencji:
– dojrzałość w powołaniu salezjańskim: współbrat, ćwicząc się w posłannictwie i w duchu Systemu Prewencyjnego, rozwija swoje zdolności i swoją odpowiedzialność i zmierza do realizacji “osobistej syntezy swej działalności i wartości powołania” ;
– weryfikuje swoje powołanie poprzez osobiste i wspólnotowe doświadczenie posłannictwa salezjańskiego w perspektywie ślubów wieczystych.
Asystencja trwa zwyczajnie 2 lata i jest realizowana zasadniczo w dwóch wspólnotach salezjańskich jeden rok w Polsce i jeden zagranicą. Współbracia mają okazję poznać wspólnoty salezjańskie z takich krajów, jak: Wielka Brytania, Irlandia, Niemcy, Włochy, Rosja, Francja, czy Malta.

Teologia – Kraków

Formacja specyficzna kandydata do kapłaństwa przebiega zgodnie ze wskazaniami i normami ustanowionymi przez Kościół i Zgromadzenie i zmierza do przygotowania kapłana duszpasterza i wychowawcy w duchu salezjańskim. Formacja specyficzna salezjanina koadiutora daje mu, wraz z pogłębieniem dziedzictwa duchowego Zgromadzenia, należyte przygotowanie teologiczne w aspekcie jego konsekracji jako laika i dopełnia jego przygotowanie do pracy wychowawczo-apostolskiej.

Konstytucje salezjańskie, art. 116.

Formacja specyficzna kandydata na kapłana oparta jest o wskazania i normy Kościoła i Zgromadzenia Salezjańskiego, i ma na celu przygotowanie salezjanina kapłana, pasterza i wychowawcy w perspektywie salezjańskiej. Formacja specyficzna salezjanina kapłana lub diakona dąży do przygotowania salezjanina powołanego do wprowadzenia w życie misji do młodzieży poprzez święcenia kapłańskie czy diakońskie, przeżywając go we wspólnocie we współodpowiedzialności braterskiej razem z salezjaninem koadiutorem, wyrażając go w kontekście Rodziny Salezjańskiej i w szerokim horyzoncie Kościoła i świata.
Mając na uwadze specyficzność salezjańska, można podkreślić następujące obiekty formacji:
– przyjmować uczucia Chrystusa Kapłana, których tak jak ks. Bosko jest świadkiem dla potrzebującej młodzieży i żyć posługą jako doświadczeniem duchowym
– czuć razem z Kościołem, wcielić tożsamość kapłana tak jak jest prezentowana przez Kościół
– wzrastać w świadomości, że posługa kapłańska jest wymiarem specyficznym własnego powołania salezjańskiego i jego charakterystyką: poprzez aspekt młodzieżowy i edukacyjny, poprzez naturę wspólnotowa, poprzez obowiązek bycia księdzem zawsze i wszędzie w różnych działaniach, dziełach i funkcjach
– rozwijać własną wrażliwość ducha salezjańskiego dla wymiaru katechetycznego, powołaniowego i maryjnego w czasie spełniania posługi kapłańskiej
– dojrzewać w postawie rozeznania duchowego i pastoralnego naprzeciw osobom i zdarzeniom, aby móc orientować i akompaniować pojedynczych i wspólnoty
– nabyć solidną i dostosowaną do obecnego czasu formacje teologiczna i pastoralna, w harmonii z kierunkami Kościoła i Zgromadzenia;
– nabyć doświadczenia w posłudze lektoratu i akolitatu, diakonatu i prezbiteratu w kontekście wspólnoty lokalnej i inspektorialnej;
– ukształtować w sobie sprawność nabywania mądrości z życia, która będzie przygotowaniem do podjęcia się formacji ciągłej.
Formacja na tym etapie odbywa się w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie i trwa 4 lata. Na tym etapie formacji salezjanin składa śluby wieczyste, przyjmuje święcenia diakonatu i prezbiteratu. Równocześnie formacja intelektualna wieńczona jest egzaminem magisterskim na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Niektórzy współbracia realizują swoją formację specyficzną w placówkach zagranicznych w Jerozolimie i Rzymie.